Een goed begin is het halve werk – ook voor onderwijs gaat dat op. Al in de klassieke retorica wordt gesteld dat een spreker onmiddellijk de aandacht van het publiek moet zien te krijgen (‘exordium’; zie ook retorica). Vergeet daarbij de praktische zaken niet.

Het is aan te bevelen van te voren poolshoogte te nemen in het lokaal waarin je college gaat geven. Hoe groot is de ruimte? Kunnen alle studenten je goed zien/horen? Is er een katheder of een tafel om je spullen op te leggen? Hoe werkt de apparatuur e.d. Eventueel zou je kunnen proberen een college van een collega in diezelfde ruimte bij te wonen.

En dan de aanloop op de dag zelf. Wat doe je een uur van te voren? Een kwartier van te voren, als de studenten de collegezaal binnen druppelen? Blijf je achter het katheder staan of achter je tafel zitten? Maak je (oog)contact met de studenten? Op welk ogenblik en hoe begin je? Wat doe je met laatkomers? Over al die details kun je van te voren nadenken en, afhankelijk van de situatie en je eigen voorkeur, een gedragslijn uitzetten (zie ook voor het college).

Hier zien we hoe verschillende fasen doorlopen worden voordat een college echt begint:

De docent is al voor het college in het lokaal aanwezig en gebruikt deze tijd o.a. om zijn spullen klaar te leggen en de apparatuur te checken en op te starten. Hij concentreert zich op wat komen gaat. De studenten druppelen de zaal binnen. Als het tijd is kijkt hij op de gang of er nog studenten aankomen. Als hij daar niemand meer ziet geeft hij een startsignaal: ‘Okay’ en sluit resoluut de deur. Dat markeert het rituele begin van het college: wie later binnenkomt is officieel te laat.

Na de begroeting volgt de agenda voor dit college. Er zijn kennelijk geen zakelijke of procedurele mededelingen (vaak is dat wel het geval). Het is 9 uur ‘s morgens. “Om wakker te worden” geeft de docent eerst een snelle PowerPoint presentatie waarin het kernbegrip ‘symmetriegroep’ d.m.v. heel verschillende voorbeelden wordt gecontextualiseerd.

Daarna begint het ‘echte werk’. Met een krijtje op het bord worden eigenschappen van symmetriegroepen doorgerekend aan de hand van bepaalde regels: de ‘grammatica’ noemt de docent dat (echt beginnen).

de eerste minuten ..

Er wordt algemeen aangenomen dat de eerste minuten van een presentatie belangrijk zijn.

Zie ook de website van Bas Andeweg en Jaap de Jong:
http://www.deeersteminuten.nl/